Matcha kelime anlamıyla “toz çay” anlamına gelir. Yeşil çay gibi, matcha da Camellia sinensis bitkisinden elde edilir. Çay yaprakları hasat edildikten sonra, saplar ve damarlar çıkarılır ve kalan kısım matcha olarak bilinen ince bir toz haline getirilir. *
Diğer yeşil çayların aksine, matcha için kullanılan yapraklar oksitlenmeden korunmak, lezzetini ve besin içeriğini muhafaza etmek için kısa bir süre buharda pişirilir. Ardından, granit taş değirmen kullanılarak yapraklar çok ince bir şekilde öğütülür. *
Yeşil çay hazırlanırken, yapraklar sıcak suya konulur, demlendikten sonra yapraklar atılır. Matcha hazırlanırken ise toz haline getirilmiş yapraklar kullanılır. Bu da yapraklardaki tüm bileşenleri vücuda almayı sağlar. * *
Matcha’da; yeşil çay, kakao ve elma gibi besinlerde bulunan bir tür antioksidan olan katekin olarak adlandırılan polifenol bileşikleri bulunmaktadır. Çoğu gıdadan daha çok katekin yoğunluğuna sahip olduğu için değer verilen yeşil çay, düzenli olarak tüketildiğinde sağlığa oldukça faydası olur. Ve tüm bunlar, konsantre toz haline getirilmiş bir yeşil çay türü olan matcha için de geçerlidir. *
Matcha; A vitamini, C vitamini, E vitamini, K vitamini, B vitamini kompleksi ve eser minerallerin kaynağıdır. Matcha; polifenoller, katekinler ve klorofil gibi süper antioksidan aktivitesi olan bileşenler açısından da zengindir. Matcha çayındaki L-teanin ve teofilin gibi aminoasitlerin varlığı da besin yararını arttırır. *
Matcha sadece bir içecek olarak değil, tatlılarda ve yemeklerde de kullanılabilir.
Matcha Çayının Faydaları
- Bağışıklık sistemini destekler. Çeşitli antioksidanlar olan; polifenoller, Epigallokatekin Gallat –EGCG- (anti-kanser özelliğine sahip olan bir tür katekin) ve L-teanin içermektedir. Bu sayede vücudun bağışıklığını güçlendirir ve çeşitli antijenlere karşı koruma sağlar. *
- Yapılan bir çalışmada; EGCG’nin prostat kanseri hücrelerini yok etmeye yardımcı olduğunu bulunmuştur. *
- Yapılan başka çalışmalarda; EGCG’nin cilt, akciğer ve karaciğer kanserine karşı etkili olduğu gösterilmiştir. *
- Önemli bir antioksidan kaynağıdır. Antioksidanlar, UV radyasyonun olumsuz etkilerine karşı savaşmaya yardım eder, cildin daha genç görünmesini sağlar ve hayatı tehdit eden birçok hastalığın önlenmesinde yardımcı olur. Antioksidanlar; çiğ meyveler, yeşil sebzeler ve bitter çikolata gibi gıdalardan alınabilir. Matcha çayı sadece bir kapta diğer gıdalara göre 5 kat fazla antioksidan içermektedir.
- L-teanin içermesiyle sakinleştirir ve rahatlama sağlar.
- L-teanin ayrıca dopamin ve serotonin üretimini uyarır. Bu iki kimyasal; ruh halini iyileştirme, hafızayı güçlendirme ve daha iyi bir konsantrasyon sağlamaya yardım eder. *
- Karaciğer sağlığını korumaya yardım eder ve karaciğer hastalığı oluşma riskini azaltır.
- Kötü kolesterol olarak bilinen LDL kolesterol düzeyini ve glikoz seviyesini düşürür. *
- Kalp rahatsızlığı ve inme riskinin azalmasına yardım eder.
- Yapılan bazı çalışmalar; metabolizmanın ve yağ yakmanın artmasına yardımcı olduğunu göstermiştir. Bunların etkisiyle kilo vermeye yardım eder. *
- Yeşil çay ve yeşil çay özütünün glikoz kontrolü ve insülin duyarlılığı üzerinde etkisi bulunmaktadır. Glikoz seviyesini ve açlık insülin konsantranyonunu düşürmesiyle tip 2 diyabetin oluşma riskini azaltır.
- İçerdiği klorofil yardımıyla toksinlerin ve ağır metallerin vücuttan atılmasına yardım eder. Klorofil ayrıca, hücrelere oksijen ve diğer besin maddelerini verme kapasitesini artırır; bu da vücudun kendisini hücresel düzeyde yeniden üretmesine ve temizlemesine yardımcı olur. *
- İçerdiği Epigallokatekin (EGK); HIV’in önlenmesine ve HIV hastalarının beyninin korunmasına yardımcı olmaktadır. *
Matcha Çayı Hazırlanışı
Farklı tarifleri bulunmaktadır. Matcha çayını yapmak için kolay bir yol isterseniz şu şekilde;
- Suyu kaynayana kadar ısıtın.
- Çayı içeceğiniz fincanı veya kâseyi ısıtmak için sıcak suyla doldurun ve sonrasında suyu dökün.
- Fincana ve kâseye 1 tatlı kaşığı matcha tozu ekleyin.
- Kaynatılmış suyun az bir miktarını (2 gram kadar) ekleyin.
- İdeal olarak bir bambu fırça ile su ve tozu; minik kabarcıklarla kalın ve köpüklü görününceye kadar bir iki dakika boyunca çalkalayın.
- Çayınızı yavaşça 3 ila 4 sefer daha su ekleyerek hazırlayın. *
- Kaliteli, taze ve saf matcha oldukça pahalıdır. Ucuz gördüğünüz tozların içerisinde şeker veya süt tozu gibi katkılar bulunabilir, ayrıca toz hazırlanırken kullanılan yaprakların kalitesi de düşük olabilir.
- Bazı kişilerde alerjik reaksiyonları tetikleyebilecek bir miktar kafein içermektedir. Alerjik reaksiyonlar; diyare, kalp ritim bozukluğu ve huzursuz bağırsak sendromunu içerebilir.
- Kafein ayrıca, tüketilen miktara göre ilaç etkileşimine neden olabilir. Bu nedenle ilaç kullanan kişilerin çayı tüketmeden önce doktorlarına danışmaları gerekmektedir.
- Terapötik amaçlı olarak, hamilelikte ve emzirme dönemlerinde Matcha çayını tüketmeden önce doktorunuza mutlaka danışın.
- Yeşil çay gıdalardaki demir emilimini azaltmaktadır. Bu nedenle anemi gibi rahatsızlığı bulunan kişilerin tüketirken dikkat etmeleri gerekmektedir.